ΜΕΤΑ ΚΟΡΩΝΟ-ΙΟ [Μ.Κ]

Έχει αρχίσει ήδη ο δημόσιος διάλογος και διατυπώνονται πολλές σκέψεις για τις αλλαγές που είναι πιθανόν – κατ’ άλλους σίγουρα- ότι θα έλθουν στη ζωή μας μετά τη λήξη της φοβερής αυτής περιπέτειας. Πρόκειται για ένα γεγονός που προκαλεί μια ριζοσπαστικοποίηση σε πολλά επίπεδα με την έννοια ότι αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά πολλά θέματα, βλέπουμε να γίνονται πράξη μέχρι τώρα θεωρίες, νέες πρακτικές μπαίνουν σε λειτουργία.

Σε όλα τα επίπεδα προκύπτουν θέματα. Aπό το ατομικό- προσωπικό δηλ. τη θέση του ατόμου ως ιδιώτη-πολίτη μέχρι τις κοινωνικές σχέσεις, την ψυχολογία των μαζών, τον διεθνισμό και τις ανοικτές κοινωνίες, τον τύπο αποδοτικών καθεστώτων, τον εθνικισμό, την οικονομία και την αλλαγή ακόμα και των εργασιακών σχέσεων. Ήδη βιώνουμε αλλαγές.

Βασικά ερωτήματα έχουν πλέον τεθεί: η διαφύλαξη της ιδιωτικότητας, των προσωπικών δεδομένων, των ατομικών ελευθεριών ή η θυσία αυτών σ ένα καθολικό αρνητικό φαινόμενο όπως αυτό που ζούμε; Κι αν δεχτούμε ότι αυτό είναι αναγκαίο για μια στιγμή, για μια περίοδο, τι γίνεται όταν η χρησιμοποίησή τους επεκταθεί και σε άλλα θέματα όπως θα πούμε παρακάτω;

Οι επιστήμες της Γενετικής, της Βιολογίας  επιδιώκουν κι έχουν πετύχει σε μεγάλο βαθμό την παράταση του Μ.Ο ζωής του ανθρώπου. Και έρχεται το παράδοξο στην περιπέτεια αυτή οι γιατροί, όπως από παντού ομολογείται, να καλούνται να κάνουν επιλογή θανάτου για ηλικιωμένους για να επιζήσουν οι νεότεροι. Δηλ. αυξάνουμε το ηλικιακό όριο ζωής για να έχουμε έτοιμους για θυσία ανθρώπους; Mε άλλα λόγια κατασκευάζουμε μελλοντικά θύματα! Αυτό  δεν γίνεται κατανοητό.

Ένα άλλο κρίσιμο ερώτημα τίθεται με αφορμή την αποτελεσματικότητα στη συμμόρφωση του πλήθους του κινεζικού προτύπου. Είναι πρόθυμη η Δυτική δημοκρατία να χρησιμοποιήσει μεθόδους σαν αυτές που είδαμε[άνθρωποι να συλλαμβάνονται με απόχες] προβάλλοντας το κοινό καλό ή επιμένουμε με τα ήπια μέσα της Δημοκρατίας λ.χ. το λόγο και την πειθώ να πείσουμε το πλήθος για μια ιδιαίτερη προσωρινή συμπεριφορά; Θα αποδεχτούμε αυτό που ονομάζουμε Μεταδημοκρατία και ήδη εφαρμόζεται στην Ευρώπη δηλ. μια δημοκρατία με κεντρικό έλεγχο;

Μια άλλη παράμετρος έκανε δειλά την εμφάνισή της. Νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό τεχνητής νοημοσύνης[ρομπότ] έκανε την εμφάνισή του λειτουργώντας ακατάπαυστα, ακούραστα και με απόλυτη ακρίβεια-αν και το θέμα ήταν γνωστό βέβαια- προσδιορίζουν με βάση τα δεδομένα του ασθενούς την ασθένειά του δίνοντάς του την ανάλογη θεραπεία. Τι γίνεται όμως όταν χωρίς συναίσθημα με βάση την εικόνα του ασθενούς αυτός απλά διαγράφεται;

Μακρόθεν εκπαίδευση με τη δύναμη της τεχνολογίας. Αν το μοντέλο αυτό λειτουργήσει-προσωπικά πιστεύω πως είναι δυνατόν-είναι έτοιμη η κοινωνία μας να το αποδεχτεί αφού είναι σίγουρο ότι θ΄ αλλάξει δραματικά τον τρόπο ζωής της; Η μορφή, η λειτουργία της μπαίνει πια σε άλλη βάση. Τότε και το Σχολείο από κοινωνία του προσώπου, μεταβάλλεται σχεδόν ολοκληρωτικά σε κοινωνία της εικόνας.

Πλήθος θέσεων εργασίας αχρηστεύονται, αυξάνονται δραματικά τα ‘’κοινωνικά απορρίμματα’’[Μπάουμαν] και πληθύνεται η τάξη των ‘’αχρήστων’’ [Χαράρι] Επειδή πιστεύω ότι αυτά θα συμβούν, ό τι και να κάνουν οι πολέμιοί τους, και ότι οι Λουδιστές δεν θα ξαναφανούν, το ερώτημα τίθεται επιτακτικά: προετοιμάζεται η ελληνική κοινωνία  που μας ενδιαφέρει, προς αυτή την κατεύθυνση;

Στο πολιτικό επίπεδο μέσα στην ανθρωπιστική κρίση η Ευρώπη  φάνηκε να μην έχει όχι μόνο πρόταση μα ούτε και διάθεση αλληλεγγύης. Δεν αρκεί η οικονομία. Είδαμε και σ΄ αυτό το θέμα χώρες να κατακρατούν υγειονομικό υλικό που είχε άλλο προορισμό. Παρατηρείται ή και επιβεβαιώνεται μια στροφή στον εθνικισμό, όπως είχε διαφανεί και στο μεταναστευτικό ζήτημα. Εντελώς απροετοίμαστη για μια αλληλεγγύη των κατοίκων  της.

Από την άλλη μεριά παρατηρείται και σ΄ αυτήν την περίπτωση η εσωστρέφεια των Η.Π.Α. Καιρό τώρα φαίνεται να αποσύρει  από διάφορα μέτωπα την παρουσία της, από την Ν.Α Ασία ,τη Μέση Ανατολή, πιθανόν και από την Τουρκία στο μέλλον. Το ΝΑΤΟ από τον καιρό που εξέλιπε το αντίπαλο δέος[Σύμφωνο της Βαρσοβίας] φαίνεται να ακροβατεί και να ψάχνει ρόλο. Παλαιότερα οι Η.Π.Α. έστελναν βοήθεια κάθε είδους στον υπόλοιπο κόσμο. Τώρα πια ένας νέος κόσμος αρχίζει να κυριαρχεί. Η Κίνα έχει φθάσει και προχωρεί καλπάζοντας, βοηθάει παντού, τεχνολογικά βαδίζει όλο και πιο ψηλά, παράγει και εφοδιάζει και τον  Δυτικό κόσμο με τα πάντα, ακόμα και με επιστημονικό δυναμικό. Κι από κοντά καταφθάνει η άλλη τεχνολογική υπερδύναμη, η Ινδία. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι: με ποιους όρους αλλάζουν αυτά ή νέα ηγεσία έρχεται πάλι  με όρους κυριαρχίας;

Τα θέματα αυτά ,κατά τη γνώμη μου, υπήρχαν και πριν. Η υγειονομική βόμβα τα έφερε ίσως πιο γρήγορα στο προσκήνιο. Θα προβάλει άραγε μια νέα παγκοσμιοποίηση αλληλεγγύης, ανθρωπιάς, συνεργασίας για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που έρχονται ή θα επαναληφθεί το παρελθόν με νέους όρους;

Η Παγκόσμια Διανόηση έχει το λόγο. Ένα κίνημα για έναν νέο Διαφωτισμό πρέπει να ξεκινήσει. Είναι θέματα που θα κυριαρχήσουν, κατά τη γνώμη μου, πολύ σύντομα και θα αναδείξουν τον καινούριο κόσμο.

                                                                                     Μάρτης    2020

                                                                                   Δημήτρης Τζεβελέκας